Murraya, narenciye ailesine (Rutaceae) ait, tropikal Asya, Hindistan ve Sri Lanka kökenli bir bitkidir. Bu çok yıllık çalı, ev ortamında 50-70 cm yüksekliğe kadar büyüyebilir. Üstelik büyüme hızı genç bitkilerde yavaş olsa da, güçlü bir kök sistemi geliştikten sonra yıllık birkaç santimetre uzayabilir.
Murraya’nın bakımı genel olarak kolaydır, ancak birkaç ufak zorluğu bulunmaktadır. Bitki, sıcak yaz günlerinde oda sıcaklığında ve yüksek nemde başarılı bir şekilde yetişebilirken, kış aylarında minimum 12-15°C sıcaklıkta tutulmalıdır. Murraya’nın düşük nemli ortamlara bir dereceye kadar dayanıklılığı olsa da, özellikle yaz mevsiminde yumuşak su ile yapraklarını nemlendirmek gereklidir. Ayrıca, güneşin yakıcı öğle ışıklarından korunmalı ve parlak, dağınık ışık alması sağlanmalıdır. Işık yetersizliği, bitkinin çiçek açmamasına yol açabilir.
Toprak seçimi de Murraya için oldukça önemlidir. Bitki, humus açısından zengin, turba ve kumla desteklenmiş bir toprak karışımını tercih eder. Kendi toprak karışımınızı hazırlamak istiyorsanız, 1 ölçü çim toprak, 1 ölçü kalın kum veya perlit, yarım ölçü turba veya humus ve 1 ölçü yaprak toprağı kullanabilirsiniz. İlaveten, kömür parçaları da eklemek faydalı olabilir. İyi drenajın sağlanması şarttır; bunun için alttaki tabaka tuğla, üstteki tabaka ise kum olarak kullanılabilir.
Murraya’nın sulanması konusunda dikkatli olunmalıdır. Yaz aylarında toprağın nemli kalmasını sağlamak için 3-6 günde bir bol suyla sulama yapmak gerekir. Kış aylarında ise daha seyrek sulama yapılmalı, ancak toprak tamamen kurumamalıdır. Ayrıca, büyüme dönemi boyunca her ay gübreleme yapılmalıdır. Bu süreçte organik gübreler ile mineral gübreleri değişimli kullanmak bitki sağlığı için önemlidir.
Murraya’nın çoğaltılması üst çeliklerle veya tohumla mümkündür. Çelikleme yöntemi toprağın 25°C’de tutulması gerektiği için daha zordur. Tohum yöntemiyle çoğaltıldığında tohumlar ayrı saksılara dikilir ve en az 21°C sıcaklıkta filizlenmeleri beklenir. Fide gelişimi eşit olmayan bir şekilde gerçekleşir. İlk sürgünden sonra, fideler aydınlık bir ortama taşınır ve bir ay sonra karmaşık gübre uygulanır.
Murraya’nın çiçekleri genellikle yaz ve sonbahar aylarında açan küçük beyaz ve kokulu çiçeklerdir. Sadece yetişkin bitkiler çiçek açar. Çiçeklerden oluşan oval meyveler yaklaşık 1 cm uzunluğunda olup, zamanla kırmızıya döner.
Üç yaşına kadar olan bitkiler her yıl ilkbaharda eski saksıdan 2-3 cm daha büyük bir saksıya nakledilirken kök boğazı derine gömülmemelidir. Daha eski bitkiler ise 2-3 yılda bir nakledilmelidir. Düzenli budama gerektiren Murraya, bazen diğer narenciyeler için anaç olarak da kullanılır. Yazın dışarıda gölgeli bir yere çıkarılması da önerilir.
Murraya bitkisinin bakımında bazı zorluklar da mevcuttur. Kabuklu bit, örümcek akarı, yaprak biti, unlu bit ve beyaz sinekle karşılaşabilirsiniz. Alt yaprakların sararıp dökülmesi, doğal yaşlanmanın bir sonucu olabilir. Yaprakların kenar ve merkezlerinin kuruması ise güneş yanığına işaret eder. Ayrıca magnezyum ve demir eksikliği yaprakların sararmasına neden olabilir. Işık veya besin yetersizliği, yaprakların açık yeşil renkte olmasına ve yeni sürgünlerin ince kalmasına yol açar. Aynı şekilde nem dengesizlikleri de yaprak ve tomurcukların dökülmesine neden olabilir.
Murraya’nın hava temizleyici ve toksisite özellikleri hakkında ek bilgi bulunmamaktadır, ancak bakımının dikkat gerektirdiği unutulmamalıdır. Yeterli ışık, düzgün sulama ve uygun sıcaklık şartları sağlandığında, bu bitki evinizde tropik bir güzellik katacaktır.
