Coleus, özellikle renkli yapraklarıyla tanınan ve bahçelerde sıkça tercih edilen bir süs bitkisidir. Yaşam formu olarak hem ot hem de çalı formunda bulunan bu bitki, Lamiaceae ailesine aittir. Anavatanı Yava Adası, tropikal Asya ve Afrika olan coleus bitkisi, bakımı kolay olması sebebiyle hem iç hem de dış mekanlarda keyifle yetiştirilebilir.
Coleus Bitkisi Özellikleri
Coleus bitkisi, hızlı büyüme hızıyla dikkat çeker ve bir mevsimde çelikten yetiştirildiğinde yetişkin bitkinin boyutlarına kadar ulaşabilir. 20-60 cm yüksekliğinde büyüyebilen bu bitki, çok yıllık bir bitkidir, ancak zaman zaman yenilenmesi gereklidir.
Isı ve Nem İhtiyacı
Yazın 16-25 °C arası sıcaklıklarda büyüyen coleus, kışın ise 12 °C altına düşmemelidir. Orta derecede nem ihtiyacı bulunan bu bitki, nemli çakıllarla çevrili bir ortamda tutulmalı, yapraklarına direkt su püskürtmekten kaçınılmalıdır.
Aydınlatma İhtiyacı
Coleus, rengarenk yapraklarını en iyi şekilde sergileyebilmek için günde en az 4 saat parlak ışık almalıdır. Aydınlatma ne kadar iyi olursa, yapraklardaki kırmızı renk o kadar yoğun olacaktır. Ancak öğle saatlerinin sıcak güneş ışıklarından korunması gerekir.
Toprak ve Sulama
Coleus, 4 parça yosun toprağı, 4 parça yaprak, 2 parça humus, 1 parça iri taneli kum veya perlit ve 1 parça turba karışımından oluşan zengin bir toprakta en iyi şekilde yetişir. Her zaman delikli saksılar kullanılmalı, toprak sürekli nemli tutulmalıdır. Eğer sulama ihmal edilirse, yapraklar solup dökülebilir. Bu durumda, bitki su dolu bir kaba yerleştirilmelidir. Kış aylarında sulama miktarı azaltılmalı ve tercihen yumuşak su kullanılmalıdır.
Gübreleme ve Çoğaltma
Nisan ile Ekim ayları arasında, büyüme döneminde, ayda 1-2 kez sıvı gübre ile beslenmelidir. Coleus, su veya nemli kumda kolaylıkla köklenen çeliklerle çoğaltılabilir. Ayrıca, hafifçe kumla kaplanan tohumlarla da çoğaltılabilir. Tohumlar 2-3 haftada çimlenir ve 1-2 çift yaprak çıktığında dikilmelidir.
Budama ve Çiçeklenme
Coleus’un çiçekleri, geç ilkbahar ve yaz aylarında ortaya çıkar. Mavi kleine çiçekler pek gösterişli değildir ve bitkinin enerjisini harcamasına neden olabilir. Bu yüzden çiçekler zamanında koparılmalıdır. Çok yıllık bir bitki olarak yetiştiriliyorsa, kışın yaprakların çoğu dökülür, bu nedenle ilkbaharda yaklaşık 10 cm uzunluğunda sürgünler radikal şekilde budanmalıdır. Genç sürgünler de düzenli olarak sıkıştırılmalıdır.
Genel Bakım ve Karşılaşılan Zorluklar
Coleus bitkisi, genellikle beyaz sinek, unlu bit ve örümcek akarları gibi zararlılardan etkilenebilir. En büyük zararı yaprak bitleri verir. Bitki dayanıklı olmasına rağmen, alt yapraklarının dökülmesi yetersiz ışık ve nem eksikliği nedeniyle olabilir. Kışın düşük sıcaklıklar sebebiyle yapraklar solabilir ve dökülebilir. Yetersiz sulama, yaprakların solmasına neden olabilir. Su dolu bir kabın içinde bırakıldığında hızlıca toparlanabilirler. Yetersiz beslenme, yavaş büyümeye yol açar.
Sonuç olarak, coleus bitkisi, etkileyici yaprak renkleriyle her mekanda dikkat çeken bir bitkidir. Doğru bakım sağlandığı sürece, bahçenize veya evinize enerji ve renk katmaya devam edecektir. Siz de coleus’unuzla bu renkli ve dinamik dünyanın tadını çıkarabilirsiniz!
