Clematis, orman gülü ve rüzgar çiçeği olarak da bilinen, bahçe ve iç mekanlarda sıkça karşılaştığımız zarif ve görkemli bir bitkidir. Ranunculaceae ailesine mensup bu bitki, Avrupa ve Asya’nın farklı bölgelerinde doğal olarak yetişmektedir. Bahçelerde muhteşem bir tırmanıcı görevi gören clematis, aynı zamanda ev içerisinde de özel türleri sayesinde yetiştirilebilir.
Bu göz alıcı bitki, liana, çalı ve çalımsı formunda karşımıza çıkmakta olup, büyüme durumu oldukça hızlı ve etkileyicidir. Özellikle ikinci ve üçüncü yıl boyunca günde 20 cm’ye kadar uzayabilen bu bitkinin yaşam süresi uzun olup, evde ortalama üç yıl boyunca yetiştikten sonra bahçeye dikilmesi önerilir. Clematis yaprağı birkaç yıl bahçede büyüdükten sonra, tekrar evde yetiştirilerek tekrar çiçek açtırmak mümkündür.
Clematis’i evde yetiştirmek istiyorsanız, en iyi seçenek genellikle kompakt kalabilen türleri seçmektir. Bu bitkilerin boyu genellikle 1,8 metreye ulaşır ancak balkon veya teras gibi alanlarda daha rahat büyüyebilirler. Özellikle Flora, Boulevard, Garland, Sugar Candy, Madame Julia Correvon, Niobe, Snow Queen, Bees Jubilee, Carnaby, Dawn, Fireworks, Lady Northcliffe ve Royalty gibi çeşitler ev ortamında yetiştirmeye uygundur.
Yetiştirme ortamı için optimum sıcaklık yazın 21-23 °C civarındadır. Clematis bitkisi serin ve karanlık bir kış ortamını tercih eder; bu bir garaj veya bodrum olabilir. Ocak-Şubat gibi daha aydınlık bir ortama taşınmalı ve sıcaklık 8-15 °C arasında kalmalıdır. Bu koşulların sağlanmaması durumunda, bitkinin tomurcukları dökülebilir. Tomurcuklar görülmeye başladıktan sonra, sıcaklık 18 °C’ye kadar çıkarılabilir.
Nem oranı çok yüksek olmamalıdır; iyi bir havalandırma gereklidir, aksi halde çeşitli hastalıklar gelişebilir. Ancak, çok sıcak havalarda sık sık su püskürtülmesi gerekebilir. Clematis için en iyi ışık, günde en az 6 saat doğrudan güneş ışığı alabileceği bir güney veya güneybatı penceresidir. Yazları güney tarafında gölgelendirme gereklidir. Işık yetersizliği durumunda çiçeklerin rengi soluk olabilir veya bitki hiç çiçek açmayabilir.
Clematis’in yetiştirilmesi için gevşek ve verimli bir toprak tercih edilmelidir. Kum ile karıştırılmış kompost ve torf içeren bir karışım ideal bir ortam sağlayacaktır. İyi bir drenaj için kil çakılı veya strafor kullanılabilir. Saksının altında su tahliyesine olanak sağlayan bir tepsi bulunmalıdır. Ayrıca, yaklaşık 5 cm kalınlığında bir malç tabakası kullanmak bitki gelişimi için oldukça faydalıdır.
Sulama, clematis’i bahçede yetiştirmekten daha yoğun olmalıdır ve diğer saksı bitkilerine göre daha sık yapılmalıdır. Yazın toprak her zaman nemli tutulmalı, kışın ise toprağın tamamen kurumaması için aralıklı olarak sulanmalıdır.
Clematis’i gübrelemek için, ayda en az bir kez 10:20:10 oranında azot, fosfor ve potasyum içeren bir kompleks gübre kullanılmalıdır. Üreme, kök çelikleri veya kök bölme yöntemiyle gerçekleştirilir. Bazı türler tohumla çoğaltılabilir.
Clematis’in çiçekleri mavi, pembe ve beyaz renklerde açabilir. Eski çiçeklerin zamanında uzaklaştırılması önemlidir. Solmuş bitkiler kesilmeli veya bahçeye dikilmelidir.
Transplantasyon sırasında büyük boy saksılar kullanılmalıdır. 60-70 cm yüksekliğinde ve en az 40-50 cm çapında kaplar önerilir. Seramik kaplar tercih edilse de plastik kaplar da kullanılabilir. Genellikle bitki için destek gereklidir ve bu genellikle iki çubuk kullanılarak yapılandırılmıştır. Uzunluğu uzayan sürgünler duvarlara ve tavana sabitlenebilir. Kurumuş sürgünlerin düzenli olarak kesilmesi gerekir.
Clematis bakımında üç tür budama yapılır. Erken çiçeklenen clematisler, önceki yılın sürgünlerinde çiçek açarlar ve çiçeklenmeden hemen sonra tüm ölü ve zayıf gövdeler çıkarılmalıdır. Bahar sonunda çiçeklenen türlerde ise iki yıldan eski tüm sürgünler çıkarılmalı, geri kalanlar en üst tomurcuk seviyesinde budanmalıdır. Orta ve yaz sonunda çiçeklenenlerde, sadece ölü sürgünler çıkarılır. Yıllık sürgünlerde çiçeklenen bitkilerde ise ilkbaharda tüm sürgünler kesilir ve en alt tomurcuk çiftleri bırakılır.
Clematis’in karşılaşabileceği en yaygın zararlılar beyaz sinek, yaprak bitleri ve örümcek akarlarıdır. Mantar enfeksiyonları da sıkça rastlanabilir. Clematis bitkisi zehirlidir ve içeriğinde insanlara ve evcil hayvanlara tahriş edici ve zehirli olan protoanemonin glikozid içerir.
Sonuç olarak, muhteşem güzellikteki clematis bitkisi, dikkatli bir bakım ve özenle büyütüldüğünde, bulunduğu mekanın atmosferini değiştirecek ve estetik bir güzellik katacaktır. Bu büyüleyici bitkiyi bahçenizde veya daha büyüleyici hale getirebileceğiniz bir ev bitkisi olarak yetiştirebilirsiniz. Yeterli ışık, doğru sulama ve uygun budama teknikleri ile clematis, yıl boyu sağlıklı ve göz alıcı çiçeklerine kavuşacaktır.