Thunbergia, ya da yaygın olarak bilinen adıyla Kara Gözlü Susan, tropik Afrika kökenli bir bitkidir. Bu hızlı büyüyen çalı, hem dik hem de tırmanıcı formda büyüyebilme özelliği sayesinde bahçelerde ve iç mekanlarda sıkça tercih edilir. Akantgiller familyasına ait olan Thunbergia, ortalama 1,8 ila 3 metre yüksekliğine kadar büyüyebilir. Uzun ömürlü bu bitki, gençleştirme amacıyla düzenli olarak budanmalıdır.
Thunbergia’nın bakımı oldukça kolaydır, ancak kış aylarında soğuk bir ortamda tutulması gerekir. Özellikle kışın düşük sıcaklıkları seven Thunbergia için en uygun sıcaklık aralığı 53,6-57,2 °F’dir. Yaz aylarında ise, genellikle oda sıcaklığı yeterli olacaktır.
Işık ve Sulama İhtiyaçları
Thunbergia’nın en belirgin ihtiyaçlarından biri aydınlık ama aynı zamanda dağınık bir ışıktır. Güney pencerelerinde öğle güneşinden korunarak yetiştirilebilir, aynı şekilde doğu ve batı pencereleri de uygundur. Sulama konusunda, özellikle yaz aylarında bolca suya ihtiyaç duyar, haftada en az 2-4 kez sulanmalıdır. Kış aylarında sulama sıklığı azaltılarak her 12-14 günde bir sulama yapılabilir.
Toprak ve Gübreleme
Thunbergia, besin açısından zengin bir toprak yapısına sahip olmalıdır. İdeal bir karışım, birim ölçüde çim toprağı, yarım birim iri taneli kum veya perlit ve birim ölçüde humuslu topraktan oluşur. Her iki haftada bir sıvı gübre ile beslenmeli ve tomurcuklanma döneminden itibaren potasyum içeriği yüksek gübreler kullanılmalıdır.
Üreme ve Çoğaltma Yöntemleri
Thunbergia’nın yayılması oldukça kolaydır. İlkbahar aylarında yapılan çelikleme ile veya tohum yoluyla çoğaltılabilir. Çelikler, hormonlarla işlenip nemli kum ve turba karışımına dikilerek köklendirilir. Tohumla üreme, Şubat ve Mart aylarında 64,4-68 °F sıcaklıkta başlatılmalıdır. 2-3 haftalık bir süre içinde tohumlar filizlenmeye başlar.
Çiçeklenme ve Budama
Thunbergia, Mayıs’tan Eylül’e kadar gösterişli çiçekler açar. Turuncu veya mor renkteki bu tüp şeklindeki çiçekler 7 cm’ye kadar büyüyebilir. Ancak, daha iyi çiçeklenme için genç bitkiler dal sayısını artırmak adına budanmalıdır. İki yıl sonra, bitkinin oldukça uzayan sürgünleri çekici görünümünü yitirebilir. Bu durumda, sürgünlerin üçte biri budanmalıdır.
Peyzajda Kullanımı
Tırmanıcı türler genellikle sarkan sepetlerde ya da özel desteklerle yetiştirilir. Bu sayede bitkinin sürgünleri destek boyunca dağıtılarak dolaşmaları önlenir. Yaz aylarında düzenli havalandırma önemlidir, ancak bitkinin yaprakları cereyandan zarar görebilir.
Hastalıklar ve Zararlılar
Thunbergia’nın bakımında karşılaşılan zorluklar arasında örümcek akarı, yaprak biti ve beyaz sinek gibi zararlılar yer alır. Özellikle yetersiz aydınlatma nedeniyle çiçeklenme problemi yaşayabilir. Ayrıca, düşük havalandırma ve yüksek nem koşullarında yapraklarda mantar lekeleri görülebilir. Bu durumda hasta yaprakların çıkarılması ve gerektiğinde fungisit kullanılması önerilir.
Thunbergia, toksik bir bitki olmamakla birlikte, düzenli bakım ve hijyenik uygulamalarla sağlıklı bir görünüm kazanır. İlgili koşullar sağlandığında, bu tropik bitki, bulunduğu ortama hem estetik hem de canlılık katar. Dekoratif yapısı ve bakımı kolay olması sebebiyle, bahçe ve iç mekan düzenlemelerinizde mutlaka bir yer edinecektir.
