Hippeastrum, egzotik görünümü ve gösterişli çiçekleriyle bilinen bir bitkidir. Özellikle kış mevsiminde açan büyük ve renkli çiçekleri ile evlerimize renk katar. Anavatanı tropikal Amerika olan bu bitki, Amaryllidaceae ailesine aittir. Bakımı nispeten kolay olsa da, bazı püf noktalarına dikkat etmek gerekir.
Hippeastrum’un Genel Özellikleri
Hippeastrum, 30-50 cm uzunluğuna ulaşabilen yaprakları ve daha yüksek olabilecek çiçek sapları ile dikkat çeker. Ortalama bir büyüme hızına sahip olan bu bitki, uygun bakım ile birçok yıl yaşabilir. Genellikle bir saksıda 3-4 yıl yaşar fakat iyi bakım ile soğanları yıllarca varlığını sürdürebilir.
Hippeastrum İçin İdeal Ortam Koşulları
Sıcaklık: Yazın maksimum 23°C, kışın ise minimum 13°C sıcaklık önerilir. Aşırı sıcak ya da soğuk, bitkinin gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Nem ve Aydınlatma: Orta derecede nemli bir ortam arzu edilir. Bitkinin yeterince ışık almasını sağlamak için batı, doğu veya güney pencerelerinde tutulması önerilir. Ancak kuzey pencerelerinde yeterli çiçeklenme sağlanamayabilir.
Toprak ve Besin Gereksinimleri
Hippeastrum için verimli ve gevşek bir toprak tercih edilir. Ideal toprak karışımı, 2 parça bahçe toprağı, 2 parça humus ve 1 parça iri kum veya perlit içerir. İyi bir drenaj sağlamak da çok önemlidir; bu nedenle her zaman delikli bir saksı kullanmalısınız.
Sulama ve Gübreleme
Çiçeklenme ve büyüme döneminde, toprak sürekli nemli kalmalıdır, bu nedenle 3-6 günde bir sulanmalıdır. Sonbaharda sulama azaltılır, bitki dinlenme dönemine girdiğinde sadece arada sırada sulanır. Çiçek sapı 10-12 cm yüksekliğe ulaştığında sulama yeniden artırılır.
Düzenli olarak sıvı gübre ile besleme yapılır, bu işlem çiçek sapları görünmeye başladığında üç-dört haftada bir tekrarlanmalıdır. Sonbaharda, yapraklar sararmaya başladığında gübreleme kesilmelidir.
Hippeastrum’u Çoğaltma ve Nakil
Hippeastrum, yavru soğanların ayrılması yöntemiyle çoğaltılabilir. Yavru soğanlar küçük saksılara ekilir ve büyüdükçe saksı boyutu artırılır. Bitkiler genellikle 3-4 yıllıkken çiçeklenirler. Ayrıca yapay tozlaşma sonrasında elde edilen tohumlar ile de çoğaltma yapılabilir. Tohumlar turba ve kum karışımına ekilir, fideler 2-3 hafta içinde çıkar ve 3-4 yıl içinde büyük bitkiler oluşur.
Çiçeklenme ve Nakil İpuçları
Hippeastrum’un parlak çiçekleri ocak ve nisan ayları arasında ortaya çıkar. Bazı büyük soğanlar sezon boyunca ikinci bir çiçek sapı da verebilir. Çiçeklenme 2-3 hafta sürer ve önceki sezon en az dört yaprak oluşturulmuş olması gerekir.
Büyük soğanlar her 2-3 yılda bir nakledilir. Çiçeklenmeden sonra ve çiçek sapı kesildikten sonra, veya bitkinin dinlenme dönemine girmesiyle birlikte nakil yapılır. Soğanın yarısı toprak yüzeyinin üstünde kalmalıdır.
Özel Bakım İhtiyaçları ve Sorunlar
Hippeastrum’un çiçek tomurcuğu oluşturabilmesi için dinlenme dönemine ihtiyacı vardır. Sonbaharda bitkinin sulaması azaltılır, yapraklar sarardıktan sonra sulama tamamen kesilir ve bitki 2-3 ay boyunca kuru ve sıcak bir yerde bırakılır.
Bitki, thrips, yeşil yaprak bitleri, unlu bitler, örümcek akarları ve siklamen gibi zararlılardan etkilenebilir. Bu zararlılar ile mücadele etmek için insektisitler kullanılabilir. Ayrıca, mozaik virüsü, mildiyö, pas gibi hastalıklara yakalanabilir. Bu hastalıklarla başa çıkmak için, mildiyöye karşı mantar ilacı kullanılırken diğer vakalarda bitki imha edilir.
Hippeastrum’un soğanları toksiktir, bu yüzden herhangi bir şekilde temas ettiğinizde dikkatli olmalısınız. Aksi takdirde, bitki yutulduğunda mide bulantısı, kusma, ishal ve diğer belirtiler ortaya çıkabilir.
Sonuç olarak, Hippeastrum bitkisi, biraz özen gösterildiğinde size uzun yıllar boyu güzel çiçekleri ile eşlik edecektir. Işık, sulama ve besin ihtiyacını karşıladıktan sonra, her yıl tekrarlayan rengarenk çiçeklerin tadını çıkarabilirsiniz.
