Kahve bitkisi, botanik adıyla Coffea, Rubiaceae familyasına mensup bir çalı veya ağaçtır. Anavatanı Afrika’nın tropik bölgeleri olan bu bitki, özellikle Abisinya’dan köken aldığı bilinmektedir. Kahve bitkisi, hem taze görünümü hem de egzotik çiçekleri ile kapalı mekanlarda yetiştirmek isteyenler için oldukça cazip bir seçenektir. Üstelik, bakımının kolay olması nedeniyle bitki yetiştirmede yeni olanlar için ideal bir tercihtir.
Kahve Bitkisinin Özellikleri
Genellikle 20 cm ile 1.5 metre arasında boya ulaşabilen kahve bitkisi, yıllık olarak 5-10 cm civarında bir büyüme hızına sahiptir. Ömürleri çok yıllık olan bu bitkiler, yaz aylarında 18-30 °C arasında, kış aylarında ise 15-15,5 °C sıcaklıklarda daha iyi gelişirler. 12 °C’nin altındaki sıcaklıklar ise bitki için uygun değildir.
Nemi ve Işık İhtiyacı
Kahve bitkisi, havadaki nem oranının %50’nin altına düşmediği ortamlarda daha iyi gelişir. Afrika kökenli olan bu bitki, kurak havalara dayanıklı olsa da, arada bir yumuşak suyla spreylemek büyümesine olumlu katkı sağlar. Drenaj tepsisine yerleştirilmiş, sulu çakılların üzerine konulduğunda köklerinin suya değmemesine dikkat edilmelidir.
Aydınlık, ancak doğrudan güneş ışığı almayan bir konum tercih edilmelidir. Doğu veya batı cepheli pencereler en iyi seçeneklerdir. Yoğun ışık yaprakların sararmasına neden olurken, yetersiz ışık altında bitki zayıf gelişir.
Toprak ve Sulama
Kahve bitkisi, pH değeri 4.5-5.5 olan asidik topraklarda en iyi sonucu verir. Kendi karışımınızı hazırlarken, eşit miktarlarda torf, yaprak, humus, çim ve kum kullanabilirsiniz. Drenajın doğru yapılması da oldukça önemlidir.
Yaz aylarında, her 3-4 günde bir bolca sulama yapmak gerekir. Kışın ise sulama daha az yapılmalı ve haftada en fazla bir kez olacak şekilde sınırlanmalıdır. Toprak hiçbir zaman tamamen kurutulmamalıdır, ancak aşırı su da dökülmemelidir. Yalnızca yumuşak su kullanılmalıdır.
Gübreleme ve Çoğaltma
İlkbahardan sonbahara kadar, her iki veya üç haftada bir azalya gübresi ile sıvı gübre yapılmalıdır. Kış aylarında gübreleme yapılmamalıdır. Kahve bitkisi, tohumla veya çelikle çoğaltılabilir. Tohumlar, toplandıktan hemen sonra ekildiğinde en iyi çimlenme oranını gösterir.
Çelikle çoğaltmada, yarı odunlaşmış, ucu alınmış 10 cm’lik çelikler kullanılabilir. Çelikler, alt ısıtmalı ve polietilenle kaplanmış bir serada köklendirilir. Yaklaşık bir ay sonra köklendikten sonra, ayrı saksılara dikilmelidir.
Çiçeklenme ve Meyve
Beyaz çiçeklere sahip kahve bitkisi, hafif bir koku yayar ve kırmızı, beyaz veya sarı renkte tatlı meyveler yıl boyunca olgunlaşır. Nisan ayından Ekim ayına kadar bolca çiçek açan bitki, 3-4 yıllık olduğunda meyve vermeye başlar. Her meyve içinde 1-3 tohum bulunur.
Bakım İpuçları
Genç bitkiler her yıl, gelişmiş bitkiler ise her 2-3 yılda bir, yalnızca saksı küçük olduğunda nakledilir. Ani sıcaklık değişiklikleri ve cereyanlardan kaçınılmalıdır. Kışın daha düşük sıcaklıklar meyve oluşumunu teşvik edebilir. Zayıf sürgünler ilkbaharda kesilmeli ve daha iyi dallanma için dal uçları koparılmalıdır. Kurumuş yan dallar makasla kesilmelidir.
