Fikus lirolistny (Ficus lyrata), znany również jako figa lirolistna, to piękna roślina doniczkowa, która zdobyła popularność dzięki swoim dużym, efektownie kształtowanym liściom przypominającym lirę. Jego naturalnym środowiskiem są tropikalne lasy Zachodniej i Centralnej Afryki, ale dzięki odpowiedniej pielęgnacji rośnie znakomicie także w warunkach domowych. Fikus lirolistny to roślina należąca do rodziny morwowatych (Moraceae), a jego główne zalety to szybki przyrost i imponujący wygląd.
Roślina ta może osiągnąć wysokość od 2 do 3 metrów w warunkach domowych, przy rocznym przyroście wysokości wynoszącym od 20 do 25 cm. Długowieczna, dzięki odpowiedniej pielęgnacji potrafi cieszyć swoim wyglądem przez wiele lat. Jednak prawdziwą sztuką jest utrzymanie Ficus lyrata w zdrowiu i dobrym wyglądzie, co wymaga uwzględnienia kilku kluczowych czynników pielęgnacyjnych.
Temperatura i Wilgotność
Fikus lirolistny preferuje ciepłe warunki, z idealną temperaturą w zakresie od 18 do 28 °C latem i nie mniej niż 15 °C zimą. Roślina ta wymaga wysokiej wilgotności powietrza, co sprawia, że codzienne zraszanie liści wodą o temperaturze pokojowej jest szczególnie istotne, zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy ogrzewanie centralne może prowadzić do przesuszenia powietrza.
Oświetlenie
Fikus lirolistny najlepiej rozwija się przy jasnym, ale rozproszonym świetle. Bezpośrednie nasłonecznienie w południe może prowadzić do poparzeń liści, dlatego zaleca się umieszczenie rośliny około 1 metr od południowego okna. Zimą można rozważyć doświetlanie rośliny, aby zapewnić jej wystarczająco dużo światła do dalszego wzrostu.
Gleba i Nawożenie
Fikus lirolistny wymaga żyznej, lekko kwaśnej lub neutralnej gleby. Możemy użyć mieszanki składającej się z jednej części ziemi darniowej, jednej części ziemi liściastej oraz połowy części piasku. Dobrym dodatkiem będzie także węgiel drzewny, który poprawi strukturę gleby i przeciwdziała gniciu korzeni. Drenaż gleby jest niezwykle ważny; zaleca się użycie gliny ekspandowanej na dolną warstwę oraz piasku na górną warstwę gleby.
W okresie od wiosny do jesieni należy nawozić fikusa płynnymi mineralnymi nawozami co miesiąc, co wspomaga jego zdrowy wzrost i rozwój.
Podlewanie
Podlewanie Ficus lyrata wymaga regularności i umiaru. Latem roślinę podlewamy 3-4 razy w tygodniu miękką wodą o temperaturze pokojowej, aby zapewnić jej odpowiednią wilgotność. Zimą ilość podlewań ograniczamy do jednego razu w tygodniu, aby uniknąć przelania, które może prowadzić do gnicia korzeni.
Rozmnażanie
Fikus lirolistny można rozmnażać przez sadzonki wierzchołkowe wiosną. Wycinamy pędy o długości około 15 cm z co najmniej dwiema parami zdrowych liści, usuwając dolną parę. Sadzonkę umieszczamy w szklarni lub okrywamy foliową pokrywą w mieszance torfu i perlitu lub ziemi z piaskiem, w temperaturze około 25 °C. Liście można przyciąć o 2/3, aby zmniejszyć powierzchnię parowania. Rozmnażanie przez odkłady powietrzne jest również skuteczną metodą.
Przesadzanie
Młode fikusy należy przesadzać co dwa lata, najlepiej w lutym lub marcu. W przypadku bardzo dużych egzemplarzy można ograniczyć się do wymiany wierzchniej warstwy gleby.
Dodatkowe wskazówki pielęgnacyjne
Wiosną warto przyciąć większe rośliny, aby nadać im pożądany kształt korony. Latem Ficus lyrata dobrze czuje się na balkonie lub w ogrodzie, ale trzeba pamiętać o ochronie młodych liści, które są delikatne i mogą ulegać zagięciom. Roślina ta może być podatna na szkodniki takie jak wełnowce, tarczniki czy przędziorki.
Warto również zwracać uwagę na wygląd liści: brązowe plamy mogą świadczyć o nadmiernym podlewaniu lub zbyt niskiej wilgotności powietrza.